Şahıs şirketi kurmak, iş hacminin düşük olacağını düşünen ve başlangıçta daha küçük ölçekli bir işletme ile ticari faaliyetlerini sürdürmek isteyen girişimciler için cazip bir seçenektir. Bu tür bir şirket yapısı, düşük maliyetlerle kurulabilmesi ve daha basit bir yönetim yapısına sahip olması nedeniyle küçük iş hacmine sahip işletmeler için ideal bir tercih olmaktadır.
Bu tür şirketlerde, ortakların yükümlülükleri sınırsızdır. Bu da şirketin borçları ortakları tarafından ödenmek zorunda kalındığında, ortakların kişisel mal varlıklarının da risk altında olabileceği anlamına gelir. Bu durum, şahıs şirketlerinin risklerini artırırken, aynı zamanda daha dikkatli ve özenli bir işletme yönetimini de gerekli kılar.
Ortaklık yapısının değiştirilmesi, diğer şirket türlerine göre daha karmaşık bir süreçtir. Şahıs şirketlerinde her bir ortağın rızası olmadan ortaklık yapısında değişiklik yapmak mümkün değildir. Bu da özellikle şirketin büyümesi veya ortaklık yapısının genişlemesi durumunda zorluklara yol açabilir.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
Şahıs şirketi kurmak, özellikle bireylerin kendi işlerini başlatma hayallerini gerçekleştirmek istediklerinde tercih edebileceği bir yol olarak ön plana çıkar. Bu tür bir şirketin kuruluş süreci, diğer şirket türlerine göre daha basit olup, az sayıda bürokratik adımı içerir.
İlk olarak, şirketi kurmayı planlayan kişi ya da kişiler, gerekli belgeleri tam ve eksiksiz bir şekilde hazırlamalıdır. Belgelerin tamamlanmasının ardından, şahıs şirketinin kayıtlarının tutulacağı yer olan vergi dairesine başvuruda bulunulması gerekir. Doğru ve eksiksiz dökümanlarla gerçekleştirilen bu başvuru, genellikle kısa sürede sonuçlanır. Ortalama olarak, 2 gün içinde şirketinizi kurmuş olabilirsiniz.
Bu süreçte her ne kadar tek bir kişi tarafından yönetilebilecek kadar basit olsa da profesyonel yardım almak, sürecin daha akıcı ve hatasız ilerlemesi açısından avantaj sağlar. Özellikle muhasebe uzmanları, şirket kuruluşunda bürokratik işlemlerin hızlandırılmasına ve olası hataların önlenmesine yardımcı olabilirler.
Şirket kuruluşu sonrasında, mali takip ve vergilendirme gibi konularda da profesyonel destek almak faydalı olacaktır. Çünkü şahıs şirketleri, gelir ve gider takibi, vergi ödemeleri ve benzeri konularda birtakım yükümlülüklere tabidir ve bu süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi, şirketin sağlıklı bir şekilde faaliyet göstermesi için kritik öneme sahiptir.
Şahıs Şirketi Kurmak Hangi Vergileri Kapsar?
Şahıs şirketleri, gelirlerine göre vergilendirilirler. Gelirin az olması, başlangıçta düşük vergi yükümlülüğü ile sonuçlansa da gelir arttıkça ödenmesi gereken vergi miktarı da artar. Genellikle, bu şirketler için ödenecek gelir vergisi oranları %15'ten başlayarak %40'a kadar çıkabilir. Vergi miktarı elde edilen gelirin yıllık toplamına bağlı olarak belirlenir.
Şahıs şirketlerinin ödediği bir diğer önemli vergi, Katma Değer Vergisi'dir (KDV). Şirketin satış yaptığı mal veya hizmet üzerinden alınan bu vergi, satışın türüne göre değişiklik gösterebilir. Damga vergisi ise şahıs şirketlerinin gerçekleştirdiği birtakım belge işlemleri üzerinden alınır. Özellikle sözleşmeler, taahhütler ve benzeri belgeler damga vergisi yükümlülüğü taşır.
Geçici vergi, yıl içerisinde belirli dönemlerde ödenen ve yıl sonunda gelir vergisi ile mahsuplaşılan bir vergi türüdür. Bu da şirketlerin yıl sonunda karşılaşabileceği büyük vergi yüklerini dengede tutmayı amaçlar. Son olaraksa gelir vergisi, şahıs şirketlerinin elde ettikleri net kazancın üzerinden alınır. Vergi, yıl sonunda şirketin brüt gelirinden giderlerin çıkarılmasıyla elde edilen net gelir üzerinden hesaplanır.
Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti Nedir?
Şahıs şirketi kurmak için çeşitli resmi ve hizmet bedelleri ödenmesi gerekir. Bu bedeller, şirketin kurulduğu bölgeye, ilgili kurumların belirlediği tarifelere ve mali müşavir ya da muhasebeci seçiminize göre değişkenlik gösterebilir. Ancak bazı temel maliyet kalemleri ve kalemlere ait ortalama maliyetler şu şekildedir:
- Şahıs İmza Beyannamesi: Noter tarafından alınan bu belge, şahıs şirketinin yetkili imza sahibi olduğunu belirtir. Ortalama maliyeti 272-800 TL arasında değişebilir.
- Muhasebeci Vekaleti: Mali müşavir ya da muhasebeci ile çalışma kararı alındığında, ilgili profesyonele verilen yetki belgesi için notere ödeme yapılır. Bu maliyet ortalama olarak 1000-5000 TL arasında olabilir.
- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir İş Yeri Açılış Ücreti: Şirketinizi kurarken, mali müşavir ya da muhasebeciye ödemeniz gereken hizmet bedeli ortalama 2000-3500 TL arasında değişiklik gösterebilir.
Şahıs Şirketlerinin Gider Listesi
Şahıs şirketleri için vergilendirme süreci, bu işletmelerin mali hareketliliğine ve devlete olan yükümlülüklerine bağlı olarak belirlenir. Bu tür şirketi sahipleri, belirli dönemlerde farklı vergi beyannamelerini sunmakla yükümlüdürler. Bu süreçte karşılaşabileceğiniz ana gider kalemleri ve detayları şu şekildedir:
- KDV Beyannamesi Damga Vergisi: Her ay, şirketin KDV yükümlülüğünü belirtmek amacıyla bir KDV beyannamesi sunulmalıdır. Bu beyannamenin damga vergisi maliyeti yaklaşık 308,30 TL'dir. Bu tür vergi şirketinizin gerçekleştirdiği satışlardan elde edilen gelire bağlı olarak alınır.
- Muhtasar Beyanname Damga Vergisi: 3 ayda bir, şirketin genel gelir ve gider bilgilerini içeren bu beyanname sunulur. Beyannamenin damga vergisi bedeli ise yaklaşık 308,30 TL olarak belirlenmiştir.
- Geçici Gelir Beyannamesi Damga Vergisi: Yine 3 aylık dönemler halinde, şirketinizin belirli bir süre zarfında elde ettiği gelire ilişkin beyanname sunmanız gerekir. Bu beyanname için tahmini damga vergisi bedeli 467,20 TL'dir.
- Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi Damga Vergisi: Şirketinizin bir yıl içerisinde elde ettiği toplam gelire ilişkin olarak sunulan beyanname için ödemeniz gereken damga vergisi bedeli 467,20 TL'dir.
Yukarıda belirtilen gider kalemlerinin yanı sıra, şahıs şirketlerinin dikkate alması gereken diğer potansiyel giderler de bulunabilir. Örneğin, mali müşavir ücretleri, iş yeri kiralama giderleri, çalışan maaşları, SGK primleri, fatura, kırtasiye masrafları gibi günlük işletme giderleri de şahıs şirketlerinin mali tablosunu etkileyen unsurlar arasındadır.
Şahıs Şirketi Kurmak İçin Hangi Evraklar Gereklidir?
Şahıs şirketi kurmak istiyorsanız, gerekli belgeleri hazırladıktan sonra tüm süreç genellikle 1-2 gün içinde tamamlanabilir. Bireysel bir şirket kurmak, sermaye şirketlerine kıyasla daha hızlı ve pratik bir süreçtir. Peki, bu süreçte hangi belgeler gereklidir? İstenen belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- İmza sirküleri
- Tapu fotokopisi veya kira sözleşmesi
- Araç alım senedi ya da mevcutsa ruhsat
- İkametgah belgesi
- E-posta adresi
Şahıs şirketi kurarken, işyeri adresi olarak göstereceğiniz yeri de belirlemiş olmalısınız. Bu adres bir dükkan, ofis, ev-ofis veya sanal ofis olabilir. Tüm belgelerin tamamlanmasının ardından süreç hızlı bir şekilde sonuca ulaşacaktır.
Şahıs Şirketi Kurmak Hangi Avantajları İçerir?
Şahıs şirketi kurmak, birçok girişimci için cazip avantajları barındırır. Bazı temel avantajları ise şu şekildedir:
- Şahıs şirketlerinin en büyük avantajlarından biri, kısa süre içerisinde ve minimum bürokrasi ile kurulabilmesidir. Eğer gerekli belgeler tam ve eksiksizse, başvurudan sonra şirketinizi sadece bir gün içerisinde kurabiliriz. Bu da özellikle zamanın kritik olduğu iş fırsatları için oldukça avantajlıdır.
- Şahıs şirketi kurmanın başlangıç maliyeti, limited şirket ya da anonim şirket gibi diğer şirket türlerine göre oldukça düşük olabilir. Bu sayede bütçe dostu bir başlangıç yapabilir ve daha az sermaye ile işinizi kurabilirsiniz.
- Şahıs şirketinde, tüm kararlar şirket sahibi tarafından alınır. Bu da karar alma süreçlerinin hızlı ve esnek olmasını sağlar. Böylece işletmenin yönü üzerinde tam kontrol sahibi olunabilir.
- Şahıs şirketleri, hissedarların ya da yatırımcıların olmadığı için dışarıdan bir müdahale riski taşımazlar. Bu da işletmenin vizyonunu ve değerlerini korumak adına büyük bir avantaj sağlar.
- Tıpkı kurulum süreci gibi, şahıs şirketini sonlandırma süreci de oldukça basit ve hızlıdır. Bu da iş modelinizin ya da piyasa koşullarının değişmesi durumunda size esneklik sağlar.
- Belirtilen avantajlara ek olarak şahıs şirketlerinin bir diğer avantajı da muhasebe ve raporlama süreçlerinin genellikle daha basit olmasıdır. Bu da işletme sahiplerinin zaman ve enerjilerini şirketin büyümesi ve gelişmesi için harcamalarına olanak tanır. Ancak, her ne kadar şahıs şirketleri birçok avantaja sahip olsa da şirket türünün bazı dezavantajları da vardır. Bu sebeple şirket kurulumu öncesinde tüm avantaj ve dezavantajları dikkate alarak bilinçli bir karar vermek önemlidir.
Şahıs Şirketlerinin Dezavantajları Nelerdir?
Şahıs şirketlerinin avantajları olduğu kadar bazı zorlukları ve sınırlamaları da vardır. Bu bağlamda şahıs şirketi kurmak konusunda karşılaşılan dezavantajlar şu şekildedir:
- Şahıs şirketlerinin genellikle daha küçük hacimli olmaları, pazarda yer edinmelerini zorlaştırabilir. Büyük firmalar ya da kurumsal müşteriler, daha büyük ve tanınmış firmalarla çalışmayı tercih edebilir. Özellikle bankalar ve finansal kuruluşlar için şahıs şirketleri, riskli olarak algılanabilir. Bu da POS cihazı başvurularından kredi taleplerine kadar birçok alanda şahıs şirketlerinin geride kalmasına yol açabilir.
- Elde edilen gelire bağlı olarak belirlenen vergi oranı, şahıs şirketlerinin geliri arttıkça vergi yükünün de artmasına sebep olabilir. Bu da yüksek gelir elde eden şahıs şirketleri için ciddi bir mali yük anlamına gelebilir. Özellikle gelir seviyesi belirli bir noktanın üzerine çıktığında %40 gibi yüksek vergi oranlarıyla karşılaşmak, şirketin kârlılığını olumsuz etkileyebilir.
- Şahıs şirketleri, genel olarak bankalar tarafından daha yüksek riskli olarak değerlendirilir. Bu da kredi başvurularının reddedilme olasılığını artırabilir ya da bankaların daha yüksek faiz oranları talep etmesine yol açabilir. Ayrıca kredi başvurusu sürecinin daha uzun ve karmaşık olması da söz konusu olabilir.
Şahıs Şirketi Vergi Türleri
Şahıs şirketleri, iş yapış biçimleri nedeniyle farklı vergi kategorileriyle karşı karşıya kalır. Bunlardan ilki sunduğu hizmetler ya da sattığı ürünler üzerinden KDV'ye tabi olmasıdır. Bu vergi türü tüketicilere yansıtılan ve devlete ödenen bir vergi türüdür. Şirket, topladığı KDV'yi belirli dönemlerde (genellikle aylık ya da üç aylık) ilgili vergi dairesine ödemekle yükümlüdür. Söz konusu süre zarfında, şirketin ödediği KDV ile topladığı KDV arasındaki fark vergi dairesine aktarılır.
Şahıs şirketi kurmak gerekli ticari işlemler esnasında bazı belgeler (kira kontratları, çekler, senetler vb.) imzalamayı ve damga vergisi ödemeyi gerektirir. Vergi, belgenin üzerinde belirli bir oranda hesaplanarak ödenir ve genellikle belgenin taraflarından biri tarafından karşılanır.
Şahıs şirketlerinin yıl içerisinde elde ettiği net gelir, gelir vergisine tabidir. Bu vergi, şirketin elde ettiği gelirin belirli bir kısmının devlete aktarılmasıyla ilgilidir. Yıl sonunda şirket, elde ettiği gelirin bir bölümünü bu vergi kapsamında ödemekle yükümlüdür.
Sahıs şirketlerinin yıl içinde ödediği bir tür ön ödeme olan geçici vergi de vardır. Geçici vergi, şirketin yıl sonunda ödeyeceği gelir vergisinin bir ön hazırlığıdır. Yıl içerisinde belirlenen dönemlerde (genellikle üç aylık periyotlarla) ödenir. Yıl sonunda gelir vergisi beyannamesi verildiğinde, bu ödenen geçici vergiler gelir vergisinden mahsup edilir.
Şahıs Şirketi, Limited ve Anonim Şirket Arasındaki Farklar
Şahıs şirketi kurmak, bireyin kendi adına ve sorumluluğunda faaliyet gösterdiği bir işletme türüdür ve bireyin kişisel varlığı iş riskleriyle doğrudan ilişkilidir. Limited şirket, bir veya daha fazla ortağın belirli bir sermayeyle kurduğu ve sorumluluklarının sermaye miktarıyla sınırlı olduğu bir şirket türüdür. Anonim şirket ise sermayesi belirli paylara bölünmüş, en az beş ortak tarafından kurulan ve ortakların sorumluluğu sadece taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olan bir şirket türüdür. Bu üç tür, kuruluş, yönetim, sermaye yapısı ve ortakların sorumlulukları açısından birbirinden farklılık gösterir.
Dikkat: Bu yazıda yer alan bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımakta olup, profesyonel hizmet veya tavsiye sunmayı amaçlamaz. Şirketiniz ya da kişisel kararlarınız için harekete geçmeden önce mutlaka bir uzmana danışmanız gerekmektedir. Clix Teknoloji A.Ş., bu yazıda sunulan bilgilerin kullanımı sonucunda meydana gelebilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Bu internet sitesinde bulunan tüm makale ve içerikler Clix Teknoloji A.Ş.'ye aittir ve kaynak belirtilmeden kullanılamaz.